Leuven River Upcycling is een project waarbij je gratis met een kajak de Leuvense Vaart kan afvaren, en in ruil afval verzamelt op het water. Dat afval wordt hergebruikt om er nieuwe producten mee te maken. Het project is een samenwerking tussen heel wat partners, zoals Leuven 2030, maar ook de vzw’s Honk en Arktos, die een belangrijke rol spelen in het leven van kwetsbare jongeren. Het project illustreert dat je veel kan bereiken door samen te werken, soms met onverwachte partners. Het past ook in Programma 12 van de Roadmap van Leuven 2030: om de klimaattransitie tot een goed einde te brengen is het belangrijk om iederéén erbij te betrekken.

We willen allemaal graag een propere en nette stad, waar het aangenaam leven is, en waar bezoekers graag hun tijd doorbrengen. Een stad waar afval niet rondslingert op straat, in het water of in de natuur. Een stad, kortom, die rekening houdt met haar inwoners én met haar omgeving. Aan zo’n stad kan iedereen bijdragen. Niet alleen door zelf je afval netjes te sorteren,
maar ook met projecten waarvan de impact verder gaat dan je eigen voetafdruk. Dat weten ook Simon (23) en Leander (17).

Leander zit momenteel halftijds op school, en brengt de andere helft van zijn tijd door bij vzw Arktos. Deze vzw begeleidt jongeren in kwetsbare situaties en mensen met een beperking die moeilijker aansluiting vinden bij hun school of werk, of bij de samenleving in het algemeen. Er zitten heel verschillende jongeren bij Arktos, vertelt Leander. Mensen van buitenlandse afkomst, mensen met een beperking of met andere moeilijkheden. “Je hebt hier ook kinderen zitten met leerachterstand, die worden hier ook begeleid om terug mee te kunnen.”

“Hier kun je houtatelier doen, kookatelier, lasatelier, … We doen soms nog vrijwilligerswerk, je doet samen inkopen voor het koken, voor het hout of metaal. Dat wordt allemaal samen gedaan.” Leander vertelt ook dat de jongeren veel aan elkaar hebben, en ook aan de begeleiding. Die is niet zo strikt als op school, maar stuurt wel bij. “Moest je iets fout doen of zo, dan wordt dat ook tegen je gezegd.”
Simon maakt, samen met twaalf andere jongeren met een beperking, deel uit van vzw Honk. “Honk is eigenlijk gewoon een huis,” legt hij uit. “Een huis voor dertien jongeren, en onze droom is om samen te gaan wonen.” Momenteel is er nog niet echt een huis, maar daar wordt wel degelijk aan gebouwd. Maar door zich te verenigen, zorgen de jongeren ook nu al voor elkaar en maken ze elkaar zelfredzamer. Door hun budgetten te delen, kunnen ze er meer mee bereiken.

Maar Simon en Leander zijn niet enkel met hun eigen toekomst bezig. “Onze planeet warmt op, en ik vind dat het wel tijd wordt om daar iets aan te doen,” zegt Simon. Toen hij in de Kantine van maakleerplek hoorde over het project Leuven River Upcycling, zag hij het dan ook helemaal zitten om eraan mee te werken.

Het concept is simpel: iedereen die wil, kan gratis met een kajak de Leuvense Vaart op. In ruil voor het lenen van de kajak, vis je onderweg zo veel mogelijk afval op uit het water. Dat wordt samengebracht op maakleerplek, in de oude silo’s aan de Vaartkom, waar het gerecycleerd wordt tot sportmateriaal.

Wanneer mensen een kajak komen uitlenen, geeft Simon hen alles wat ze nodig hebben. Een plastic pot om hun waardevolle spullen droog te houden, peddels en zwemvesten, een afvalzak, en een grijpstok om het afval binnen te halen. Leander geeft de mensen dan de nodige uitleg. “Wij gaan de mensen uitleggen waar Leuven River Upcycling eigenlijk voor staat en wat er wordt gedaan met die producten, met dat vuil eigenlijk. Wij moeten ook uitleggen hoe je een reddingsvest moet aandoen, dat soort dingen.”
Simon en Leander doen het werk graag. “Het is een van mijn dromen die uitkomt,” zegt Simon. “Je haalt er ook wel ervaring uit,” vertelt Leander. “Je leert hoe je met mensen moet omgaan, hoe je dingen moet uitleggen. Dat je je ook niet verlegen moet voelen om iets te vertellen tegenover andere mensen.” Ze leren ook hoe ze met onverwachte problemen moeten omgaan, zoals mensen die niet opdagen of geen Nederlands spreken.

Ook voor de mensen die het water opgaan is het een leerrijke ervaring. “Ze zijn ook verwonderd wat ze allemaal uit de vaart kunnen halen,” zegt Leander. “De meeste mensen zien dat niet liggen, want het ligt vaak tegen de zijkant of tussen de boten.”

Met Leuven River Upcycling kun je sporten of aan teambuilding doen en ondertussen bijdragen aan schoner water en hergebruik van afval. Maar het verhaal van Simon en Leander toont ook aan dat je als individu niet te klein bent om een verschil te maken. Leuven River Upcycling is ontstaan uit een samenwerking tussen heel wat organisaties met erg verschillende karakters, die elkaar gevonden hebben op een inspirerende plek als maakleerplek, waar verschillende mensen met een plan of idee samenkomen.

Zin om eens de vaart of de Dijle af te varen met een kajak en ondertussen bij te dragen aan een schoner milieu? Dat kan elke woensdag en vrijdag! Reserveer online via de website van JCI Leuven, en kom op het moment zelf naar maakleerplek (Stapelhuisstraat 13-15 te Leuven, tussen de silo’s en de Balk van Beel), waar je de nodige uitleg en uitrusting krijgt. Voor meer info kan je terecht op info@leuvenriverupcycling.be.