‘Leuven River Upcycling’ combineert sport met hergebruik van afval
Op 3 oktober 2021 hebben de Leuvense kajakclub KSKCL, Dijlejutters en JCI Leuven in maakleerplek in Leuven de aftrap gegeven van het project ‘Leuven River Upcycling’. Dat gebeurde in nauwe samenwerking met talrijke partners binnen maakleerplek, zoals High Tech Lab, Honk vzw, Arktos, Reisburo Roulot, LE(J)ON, CORE en ook de vzw Leuven 2030. Stad Leuven steunt het initiatief. Kajakkers verzamelen afval uit de Vaart en de Dijle, dat vervolgens zoveel mogelijk verwerkt wordt tot nieuwe producten, die bruikbaar zijn voor sportclubs, scholen of verenigingen in het Leuvense. Naast het ophalen of ‘jutten’ van drijvende plastics en het hergebruik ervan, zet het project iedereen heel laagdrempelig aan tot sporten in de buitenlucht.
“Wat enkele maanden geleden begon vanuit twee aparte verenigingen is uitgegroeid tot een groots initiatief met vele partners”, vertelt initiatiefnemer Daan Van Tassel van de Dijlejutters. De Dijlejutters organiseren al sinds 2018 regelmatig opruimacties op de Dijle. JCI Leuven, een vereniging voor jonge ondernemende mensen die een positieve impact willen creëren voor de lokale gemeenschap, wilde eveneens kajaks ter beschikking stellen op de Dijle en de Vaart in ruil voor het ophalen van afval.
Gelijkaardige initiatieven bestaan al in Mechelen, Gent, Brussel en andere steden. Op die manier kunnen kajakkers de waterlopen proper maken, terwijl ze aan sport doen. “De twee verenigingen hebben elkaar in 2020 vanuit een gedeelde interesse gevonden”, vult Lisa Deweirdt van JCI Leuven aan. “We werkten dit voorjaar de vaartrajecten uit en zorgden voor materiaal met financiële ondersteuning van Tofsport. We stemden het project en de trajecten af met Peddelsport Vlaanderen, Sport Vlaanderen, de Vlaamse Waterweg en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM).” Schepen van sport Johan Geleyns: “Met ploggen en plandelen zagen we in Leuven al joggers en wandelaars hun steentje bijdragen tot een netter Leuven. Al jaren toont Kayak Club Leuven dat ook de watersporters kunnen bijdragen tot een gezondere en afvalvrije leefomgeving. Dat sport verbindt, weten we in Leuven al langer, en dat dit project ook nog een maatschappelijke dimensie heeft, maakt het alleen maar leuker.”
Ontvangst van kajakkers
In de Leuvense maakleerplek ontvangen de jongeren van HONK en Arktos iedereen die graag het water op wil en daarmee wil bijdragen aan het project. Achteraf wordt het lokale zwerfaval ook hier gesorteerd. “Dit toont echt waar maakleerplek voor staat”, zegt schepen Lalynn Wadera. “Organisaties die op het eerste zicht niet veel met elkaar te maken hebben, vinden elkaar in een gezamenlijke missie. Die match geeft vernieuwende ideeën waarmee ze de stad een beetje mooier en leefbaarder maken voor iedereen. Met de machines en de ruimtes van maakleerplek kunnen ze die ideeën ook effectief realiseren.”
Vanaf de steiger van de Vlaamse Vereniging voor Watersport (VVW) langs de Kolonel Begaultlaan kan je vervolgens na reservatie met de kajak de Vaart op, op zoek naar zwerfafval, en genieten van de omgeving. Op specifieke dagen kan je vaartochtjes van 90 minuten reserveren op de Vaart.
Verwerking van plastic afval tot sticks, pallets en peddels
In maakleerplek wordt het gejutte afval vervolgens verzameld en gesorteerd. Het High Tech Lab op maakleerplek vormt het plastic afval om tot grondstof, en maakt er nieuwe producten van voor bijvoorbeeld Leuvense sportclubs, zoals sticks, pallets of peddels. Dit maakt onderdeel uit van de ‘Upcycling River Challenge’, georganiseerd door LE(J)ON.
Circulaire stad
“Dit past helemaal binnen het samenwerkingsmodel dat we met Leuven 2030 uitdragen”, zegt Katrien Rycken van Leuven 2030: “samen werken – sportclubs, burgers, kennisinstellingen, studenten en sociale organisaties – aan een duurzaam Leuven, het kan ook creatief en sportief. Om onze klimaatambities waar te maken hebben we talrijke diverse partnerschappen nodig waarin sterktes gecombineerd worden om een gemeenschappelijk doel te bereiken. Een tot de verbeelding sprekend project als dit is een rake illustratie en waardevolle proeftuin voor wat in heel onze samenleving nodig is om onze welvaart en veerkracht vast te houden”.
Naast het verzamelen en valoriseren van afval, wil het project een breed publiek betrekken en bewust maken van de hoeveelheid afval die fauna en flora in rivieren bedreigt. “Elke dag opnieuw werken we aan een proper en afvalvrij Leuven. Dat we op sport- en waterliefhebbers kunnen rekenen om ook onze rivieren proper te houden, vinden we geweldig!”, zegt schepen van afvalbeleid Thomas Van Oppens, die eerder al mee ging jutten. “Daarnaast blijven we inzetten op sensibilisering: ieder van ons is verantwoordelijk voor een proper Leuven, afval hoort in de vuilnisbak, niet op straat en al zeker niet in de waterlopen.”
“Met dit project zetten we opnieuw een stap richting een circulaire stad, een stad waar we duurzaam omspringen met kostbare grondstoffen, afval zien als grondstof en de kringloop van materialen sluiten”, besluit schepen van klimaat en duurzaamheid David Dessers.
